करिअर कला (Arts) शाखेतील

 भारतामध्ये शैक्षणिक क्षेत्रात बरेचसे पर्याय उपलब्ध आहेत.विविध शाखांमध्ये प्रामुख्याने कला,, वाणिज्य, विज्ञान शाखा विद्यार्थी आणि पालक निवडताना दिसतात.कला,वाणिज्य शाखा आणि विज्ञान शाखा मध्ये करिअर करण्याच्या असंख्य संधी आहेत.

कला शाखेमधून पदवी घेतलेल्या विद्यार्थ्यांना करिअरचे असंख्य पर्याय आणि संधी उपलब्ध आहेत. कला शाखेतून शिक्षण घेणे हा एक अतिशय पारंपारिक शिक्षण प्रवाह आहे. तरी देखील असंख्य विदयार्थी हा मार्ग स्विकारुन आपले करिअर करतात.कला शाखा ही खूप वैविध्यपूर्ण आहे; या शाखेत समाविष्ट असलेल्या अभ्यासावरुन ही वस्तुस्थिती स्पष्ट होते. यात पेंटिंग, स्कल्प्टिंग, ड्रॉईंग,संगीत, नृत्य, नाटक, भाषा, साहित्य, तत्वज्ञान,इतिहास, कायदा, राज्यशास्त्र, मानसशास्त्रीय विषय, भूगोल यासारख्या विविध प्रकारच्या अभ्यासाचा समावेश आहे.

कला क्षेत्रातील शिक्षणानंतरही नोकरीच्या अनेक संधी असल्याचे तज्ज्ञ सांगतात. त्यात फोटोग्राफी, भाषा व्यवहार, भाषा कौशल्य व प्रसार माध्यमातील कौशल्ये, मायक्रोसॉफ्ट ईआरपी, डायनॅमिक कोर्स, मॉल मॅनेजमेंट, एमबीए, केटरिंग आणि हॉटेल मॅनेजमेंट असे विविध अभ्यासक्रम सुरू करण्यात आले आहेत.

बीए इन आर्ट-- कला शाखेतील बी.ए.च्या विद्यार्थ्यांसाठी हा अभ्यासक्रम अतिशय खास आहे . कलेची आवड असलेले विद्यार्थी बारावीनंतर या अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेऊ शकतात. या अभ्यासक्रमाद्वारे विद्यार्थ्यांना ललित आणि परफॉर्मिंग आर्ट्सचे अभ्यासक्रम शिकता येतील. हा अभ्यासक्रम केल्यानंतर विद्यार्थ्यांना संगीत, चित्रकला, नृत्यदिग्दर्शन, नाट्य, चित्रपट निर्मिती अशा क्षेत्रात आपले करिअर करता येते.

बॅचलर इन ह्युमॅनिटी अँड सोशल सायन्स--- हा कोर्स अशा विद्यार्थ्यांसाठी एक उत्तम पर्याय आहे ज्यांना सामाजिक समस्यांचा तपशीलवार अभ्यास करायचा आहे. या पदवी अभ्यासक्रमाला बारावीनंतर विद्यार्थी प्रवेश घेऊ शकतात. देशातील प्रत्येक राज्यात असलेल्या महाविद्यालयांमध्ये अभ्यासक्रम चालवले जातात. अनेक नामांकित विद्यापीठांमध्ये या कोर्समध्ये प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षा देखील द्यावी लागते.

बॅचलर ऑफ डिझाईन आणि अॅनिमेशन- -- ग्राफिक डिझायनिंगला आजच्या डिजिटल जगात खूप महत्त्व आहे. त्याचबरोबर 2D आणि 3D ऍनिमेशन असलेले चित्रपट आपल्या देशात तसेच परदेशात बनू लागले आहेत. विद्यार्थ्यांना हवे असल्यास ते या क्षेत्रातही आपले करिअर करू शकतात. यासाठी विद्यार्थी बॅचलर ऑफ डिझाईन आणि ऍनिमेशन सारखे कोर्स करू शकतात. या कोर्समध्ये विद्यार्थ्यांना 2D आणि 3D ऍनिमेशन , फिल्म मेकिंगमधील ऍनिमेशन , ग्राफिक आणि वेब डिझायनिंग, ऑडिओ आणि व्हिडिओ एडिटिंग, व्हिज्युअल इफेक्ट्स बद्दल समजावून सांगितले जाते.

बॅचलर ऑफ फाइन आर्ट्स- -- हा कोर्स करून विद्यार्थी ललित कला, व्हिज्युअल आर्ट्स आणि परफॉर्मिंग आर्ट्स या क्षेत्रात करिअर करू शकतात. हा कोर्स केल्यानंतर बॅचलर डिग्री मिळेल. देशातील अनेक नामांकित संस्थांमध्ये हा अभ्यासक्रम चालवला जातो. या कोर्सद्वारे ग्राफिक डिझायनिंगमध्येही करिअर करू शकताबीए एलएलबी- --- कायद्याचा अभ्यास करण्यास इच्छुक असलेले विद्यार्थी ते करू शकतात. भविष्यात वकील किंवा न्यायाधीश होऊ इच्छिणाऱ्या विद्यार्थ्यांसाठी हे बंधनकारक आहे. बीए एलएलबीचा कालावधी 5 वर्षे आहे. या अभ्यासक्रमाला प्रवेश घेण्यासाठी विद्यार्थ्यांना प्रवेश परीक्षा द्यावी लागते. हा अभ्यासक्रम पूर्ण करण्यासाठी सरकारने स्वतंत्र कायदा महाविद्यालयेही स्थापन केली आहेत.

बॅचलर ऑफ सायन्स (हॉस्पिटॅलिटी आणि ट्रॅव्हल)-- हॉस्पिटॅलिटी आणि ट्रॅव्हल अँड टूरिझमशी संबंधित या कोर्सबद्दल दरवर्षी विद्यार्थी उत्सुक असतात . गेल्या काही वर्षांपासून या अभ्यासक्रमासाठी मोठ्या संख्येने विद्यार्थी प्रवेश घेत आहेत. कोणत्याही प्रवाहातील विद्यार्थी या अभ्यासक्रमास प्रवेश घेऊ शकतात. हा अभ्यासक्रम देशातील अनेक शैक्षणिक संस्थांद्वारे आयोजित केला जातो.

बॅचलर इन जर्नालिझम--- कला शाखेचे विद्यार्थीही पत्रकारितेच्या क्षेत्रात करिअर करू शकतात. या क्षेत्रात भाषेला खूप महत्त्व आहे, त्यामुळे हा अभ्यासक्रम हिंदी आणि इंग्रजी अशा दोन्ही भाषांमध्ये चालवला जातो. हा कोर्स फक्त नामांकित संस्थेतूनच करावा. या अभ्यासक्रमाच्या मदतीने विद्यार्थ्यांना वृत्तवाहिन्या, वृत्तसंस्था आणि मीडिया हाऊससारख्या संस्थांमध्ये नोकरी मिळू शकते.

12वी नंतर कला विषयातील डिप्लोमा कोर्सची यादी

 1. ललित कला (चित्रकला) डिप्लोमा

2. लोक प्रशासन डिप्लोमा

 3. लोकसंपर्क डिप्लोमा

 4. लायब्ररी आणि माहिती विज्ञान डिप्लोमा

5. आर्ट अँड क्राफ्ट डिप्लोमा

 6. परफॉर्मिंग आर्ट्स डिप्लोमा 7. समुपदेशन आणि मार्गदर्शन डिप्लोमा

 8 डिप्लोमा इन सिनेमॅटोग्राफी 9. डिप्लोमा इन इंग्लिश

 10. डिप्लोमा इन ऍकटिंग 

11. डिजीटल मार्केटिंग डिप्लोमा 12. डिप्लोमा इन प्रोजेक्ट मॅनेजमेंट

13. डिप्लोमा इन इंडस्ट्रियल सेफ्टी

14. डिप्लोमा इन इंडस्ट्रियल सेफ्टी

15. डिप्लोमा इन फिजिकल एज्युकेशन

16. डिप्लोमा इन फोटोग्राफी

 17 डिप्लोमा इन फॅशन डिझायनिंग

18. डिप्लोमा इन इव्हेंट मॅनेजमेंट 19. डिप्लोमा इन टुरिझम स्टडीज

20. डिप्लोमा इन 3D ऍनिमेशन 21. डिप्लोमा इन इंटिरियर डिझायनिंग

22. डिप्लोमा इन फॅशन डिझायनिंग

23. डिप्लोमा इन फोटोग्राफी 24. डिप्लोमा इन मल्टीमीडिया 25. डिप्लोमा इन व्हीएफएक्स/ग्राफिक डिझायनिंग/व्हिज्युअल आर्ट्स

26. डिजीटल मार्केटिंग डिप्लोमा 27. मानसशास्त्रातील डिप्लोमा 28. ट्रॅव्हल अँड टुरिझममधील डिप्लोमा

 29. हॉटेल मॅनेजमेंटमध्ये यूजी डिप्लोमा

N30. योग डिप्लोमा/सर्टिफिकेट 31. पत्रकारिता आणि जनसंवादात डिप्लोमा

 32. रेडिओ प्रॉडक्शन आणि मॅनेजमेंटमध्ये डिप्लोमा

33. फिल्म एडिटिंगमध्ये डिप्लोमा

34. टीव्ही सीरियल आणि फिल्म- मेकिंग

35. डिप्लोमा इन बिझनेस मॅनेजमेंट

36. डिप्लोमा इन ट्रान्सलेशन 37. डिप्लोमा इन ज्योतिष (DIA)

38. फ्रेंच भाषेतील प्रगत डिप्लोमा

39. तमिळ भाषेतील डिप्लोमा 40. लोककथामधील डिप्लोमा 41. जर्मन भाषेतील प्रगत डिप्लोमा

42. चायनीजमधील डिप्लोमा 43. जपानी भाषेतील डिप्लोमा 44. संगीत डिप्लोमा

45. रशियन भाषेत डिप्लोमा 46. स्पॅनिशमध्ये डिप्लोमा

47. डिप्लोमा इन जर्मन

 48. डिप्लोमा इन फ्रेंच

या व्यतिरिक्त पदवीधर होऊन MPSC/UPSC परीक्षा देता येतात आणि सरकारी खात्यात अधिकारी बनता येते.

केवळ विज्ञान शाखेत शिक्षण झाले तरच करिअर बनते हे काही खरं नाही. स्वतःची आवड आणि मेहनत घेण्याची तयारी असेल तर अशक्य काहीच नाही.